10 hộ, hết 9 hộ vì không đủ sức để cho con ăn học, vì học phí, vì tiền sách vở.... cho nó nghỉ ở nhà, đi nhổ mì, đi dặm lúa giúp ba mẹ, làm như vậy còn không đủ ăn, có tiền đâu mà đi học.
Ráng học, lớn đừng làm nông nha con.
Câu nói thường xuyên của ba mẹ tôi, bởi đã thám hiểu sự cực khổ của việc đồng án, làm lặm lụi sáng tối, làm không chút nghỉ ngơi, nhưng cuối cùng cuộc sống cũng rất khó khăn.
Còn nhỏ, chúng tôi đã tham gia cùng công việc gia đình, chị 2, lên 8 tuổi, đã phải đi chăn bò, bữa học bữa chăn bò, lúc giữ em.
Cơm thì cũng không có ăn, toàn mì hấp, mì nấu. .. cả tuổi thơ, trực chiến cùng khoai lang, khoai mì.
Nhưng ba má nói rồi, phải ráng học, nghèo thế nào cũng phải dành tiền cho chúng con ăn học. Không có gạo ăn, cũng không sao, nhưng phải đi học, phải cắp sách đến trường, sau này bớt khổ.
Nhiều lúc mùa mưa lũ, nước suối chảy xiếc, ba cõng đàn con trên vai vượt qua suối để con được đến trường, nước thì xiếc, có chỗ nước đến ngập đầu, sơ suất tí thôi, tất cả đều cuốn theo dòng suối, nhưng ba vẫn cõng lần lượt từng đứa qua, nhất định đừng bỏ học.
Trời mưa, đi học phải mang cái tấm bạc rách, cái bao phân được cắt ra để làm áo mưa đến trường.
Đi học về tối, đi bộ cả 5 cây số, mới lớp 1 thôi, nhưng cũng phải đi, chứ ba mẹ làm đồng, về còn trễ hơn nữa.
Cố lên con, lớn đừng làm nông như ba mẹ.
Làm nông đã khổ, mà làm nông ở vùng đất cằn cỗi, ruộng lúa, năm làm 1 mùa vì không có nước. Làm nông ở nơi đất cằn, sỏi đá.. trồng cây không mọc, lương thực không có năng suất, sản phẩm bán ra giá rẻ mạc, không ai mua. Nắng nóng quanh năm, mưa lụt triền miên, bão cấp 10, 11 ,12.. mỗi năm được vài cơn ghé thăm.
10 hộ, hết 9 hộ vì không đủ sức để cho con ăn học, vì học phí, vì tiền sách vở.... cho nó nghỉ ở nhà, đi nhổ mì, đi dặm lúa giúp ba mẹ, làm như vậy còn không đủ ăn, có tiền đâu mà đi học.
Nhỏ lớn lên từ cây lúa, cây mì, từ đám rau lang, từ cây bắp, từ tát nước ngoài đồng bắt cá, mò cua, từ rọi đèn bắt nhái....
Từ lời động viên của ba mẹ.
Chúng con giờ đã lớn lên và trưởng thành. Mỗi người đều đi một phương, chị 2 lập nghiệp Nha Trang, còn lại, anh em chúng con đều lập nghiệp ở đất Sài Gòn.
Ba mẹ đã cho chúng con biết rằng, phải thật kiên trì học tập, vượt qua mọi hoàn cảnh. Những vất vả chỉ là tạm thời. Một nghị lực mạnh mẽ sẽ chinh phục được những thứ con muốn.